0. De Verrukkingen van de Wijsheid ten Aanzien van de Echtelijke Liefde Waarna Volgen de Waanzin van de Wellusten ten Aanzien van de Losbandige Liefde, door Emanuel Swedenborg, Zweed, Amsterdam 1768

(Oorspronkelijke Titel: Delitiae Sapientiae De Amore Conjugiali Post Quas Sequuntur Voluptates Insaniae De Amore Scortatorio, Ab EMANUELE SWEDENBORG, Sueco, AMSTELODAMI, MDCCLXVIII)

Inhoudsopgave:

Deel 1: De wijsheid van de echtelijke liefde

Hoofdstuk:

- De vreugden van de hemel en een bruiloft daar (nrs.1-26)

- Bruiloften in de hemel (nrs. 27-44)

- Getrouwde echtelieden na de dood (nrs. 45-56)

- De waarlijk echtelijke liefde (nrs. 57-82)

- De oorsprong van de echtelijke liefde vanuit het huwelijk van het goede en het ware (nrs. 83-115)

- Het huwelijk van de Heer en de Kerk en de overeenstemmingen ervan (nrs. 116-137)

- Kuisheid en onkuisheid (nrs. 138-155a)

- De verbinding van ziel en geest door het huwelijk (nrs. 156a-183)

- De verandering van staat door het huwelijk van de man en de vrouw (nrs. 184-208)

- Algemene begrippen ten aanzien van het huwelijk (nrs. 209-233)

- Oorzaken van koude, scheiding en echtscheiding in het huwelijk (nrs. 234-270)

- Oorzaken van schijnliefde, schijnvriendschap en schijngenegenheid (nrs. 271-294)

- Verlovingen en bruiloften (nrs. 295-316)

- Opnieuw in het huwelijk treden (nrs. 317-331)

- Polygamie (nrs. 332-356)

- Jaloersheid (nrs. 357-384)

- De verbinding van de echtelijke liefde met de liefde van kleine kinderen (nrs. 385-422)

Deel 2: De waanzin van de losbandige liefde

Hoofdstuk:

- De waanzin van de losbandige liefde

- De tegenstelling van de losbandige liefde en de echtelijke liefde (nrs. 423-444)

- Ontucht (nrs. 444a-461)

- Het concubinaat (nrs. 462-477)

- Geslachten en graden van echtbreuk (nrs. 478-500)

- De lust voor ontmaagding (nrs. 501-505)

- De lust voor afwisseling (nrs. 506-510)

- De lust voor verkrachting (nrs. 511-512)

- De lust om onschuldige vrouwen te verleiden (nrs. 513-514)

- De overeenstemming van overspelige relaties met de verkrachting van het geestelijk huwelijk (nrs. 515-522)

- De toerekening van beide liefden: de losbandige en de echtelijke (nrs. 523-535)

234. DE OORZAKEN VAN DE KOUDE, SCHEIDING EN ECHTSCHEIDING IN HET HUWELIJK

Hier, waar over de oorzaken van de koude in een huwelijk wordt gehandeld, wordt ook over de oorzaken van scheidingen en eveneens van echtscheidingen gehandeld; de reden hiervan is deze dat zij samenhangen.

Scheiding immers is nergens anders vandaan dan van de koude die geleidelijk na het huwelijk daarin wordt geboren of vanwege oorzaken die na het huwelijk zijn ontdekt, waaruit ook koude voortkomt.

Echtscheiding echter komt uit echtbreuk voort, omdat deze geheel en al zijn tegengesteld aan het huwelijk en tegengestelde dingen brengen koude teweeg, indien niet bij elk van beiden, dan toch bij één.

Dit is de reden dat de oorzaken van koude, van scheiding en van echtscheiding in één hoofdstuk worden samengebracht.

Maar de samenhang van de oorzaken zal duidelijker worden doorzien wanneer die oorzaken in een reeks worden gezien; die reeks is deze:

I. Dat er geestelijke warmte is en dat er geestelijke koude is; en dat de geestelijke warmte de liefde is en de geestelijke koude de ontbering ervan.

II. Dat geestelijke koude in een huwelijk het niet éénzijn van de zielen is en de ontbinding van het gemoed, waarvandaan de onverschilligheid is, de tweedracht, de verachting, de walging, de afkeer, ten gevolge waarvan tenslotte bij verscheidenen de scheiding ten aanzien van bed, kamer en huis.

III. Dat de oorzaken van koude er opeenvolgend verscheidene zijn, sommige innerlijk, sommige uiterlijk en sommige bijkomend.

IV. Dat de innerlijke oorzaken van koude voortkomt uit de godsdienst.

V. Dat de eerste van de oorzaken is de verwerping van de godsdienst door elk van beiden.

VI. De tweede, dat de een godsdienst heeft en de ander niet.

VII. De derde, dat de een een andere godsdienst heeft dan de ander.

VIII. De vierde, de valsheid van de godsdienst waarvan men is doordrenkt.

IX. Dat deze de oorzaken zijn van innerlijke koude, niet echter tegelijk van de uiterlijke, bij velen.

X. Dat de uiterlijke oorzaken van de koude er ook verscheidene zijn; en dat de eerste daarvan de ongelijkheid van het gemoed en van zeden is.

XI. De tweede, dat van de echtelijke liefde wordt geloofd dat zij één is met de losbandige liefde en dat slechts alleen deze, krachtens de wet is ongeoorloofd en de echtelijke liefde geoorloofd.

XII. De derde is de wedijver om de voorrang tussen de echtelieden.

XIII. De vierde, geen bepaling tot enige studie of bezigheid, ten gevolge waarvan er een zwerfzieke begeerte is.

XIV. De vijfde, de ongelijkheid van staat en stand in de uiterlijke en uitwendige dingen.

XV. Dat de oorzaken van scheiding er ook verschillende zijn.

XVI. De eerste daarvan is een verminderde gesteldheid van het gemoed.

XVII. De tweede is een lichaamsgebrek.

XVIII. De derde is impotentie vóór het huwelijk.

XIX. Dat echtbreuk de oorzaak van echtscheiding is.

XX. Dat de bijkomende oorzaken er ook verscheidene zijn en dat de eerste van deze is het gewoon geworden zijn ten gevolge van het voortdurend geoorloofde.

XXI. De tweede dat de samenwoning met de partner krachtens het verbond en de wet gedwongen en niet vrij verschijnt.

XXII. De derde, de sterke betuiging van de zijde van de echtgenote en het spreken over de liefde door haar.

XXIII. De vierde, het denken van de man overdag en ’s nachts over de echtgenote dat zij wil; en omgekeerd het denken van de echtgenote over de man dat hij niet wil.

XXIV. Dat naar gelang de koude in het gemoed is, die ook in het lichaam is; en dat volgens de toename van die koude ook de uitwendige dingen van het lichaam worden gesloten.

Nu volgt de ontvouwing van deze zaken.